Officiële onthulling beeld Rudolph Pabus Cleveringa in Appingedam

Professor meester Carel Stolker uit Leiden en achterkleinzoon Sebastiaan ten Kate hebben vrijdagmiddag het beeld van Rudolph Pabus Cleveringa in Appingedam officieel onthuld.

Het beeld staat er al bijna een jaar maar door de coronapandemie moest de onthulling worden uitgesteld. Beide heren trokken de vlag van Appingedam van het beeld van één van de beroemdste Damsters, wiens naam in de Fivelstad ook voortleeft in het Cleveringapein en het Rudolph Pabus Cleveringa Lyceum.

Dat gebeurde in aanwezigheid van zo’n vijftig genodigden, verzameld in een koepeltent. Onder hen ook ook prof. dr. C.J.M. Schuyt, schrijver van van de veelgeprezen biografie van Cleveringan, twee oud-burgemeesters van de gemeente Appingedam, Koos Wiersma en Rika Pot, en burgemeester Gerard Beukema van de gemeente Eemsdelta die ook het woord voerde. Vanzelfsprekend was ook beeldhouwster Elise d’Hont van de partij. In zijn openingstoespraak onderstreepte Stolker, tot voor kort rector-magnificus van de Universiteit Leiden, het belang van de wetenschap door te wijzen op het groeidend aantal landen dat deze onafhankelijke geesten probeert de kop in te drukken.

Om de onthulling extra feestelijk maken werd er maar meteen een Cleveringadag aan gekoppeld, met een lezing en expositie in de Nicolaïkerk.

Rudolph Pabus Cleveringa (1894-1980) werd geboren in Appingedam. Zijn vader werkte er bij de rechtbank. De familie Cleveringa woonde al geruime tijd in Appingedam, waar verscheidene Cleveringa’s belangrijke functies vervulden, onder andere ook als huisarts.

Belangrijkste lezing van de 20e eeuw

R.P. Cleveringa studeerde rechten te Leiden, waar hij in 1926 benoemd werd tot hoogleraar in de rechtsgeleerdheid. Toen in het najaar van 1940 door de bezettende macht alle Joodse medewerkers van de Leidse universiteit werden geschorst, sprak Cleveringa op 26 november 1940 aldaar zijn beroemd geworden rede uit. Daarin verzette hij zich in krachtige bewoordingen tegen de anti-Joodse maatregelen. Deze lezing werd uitgeroepen tot de belangrijkste lezing van de twintigste eeuw.

Cleveringa werd in de oorlog twee maal gearresteerd en zat geruime tijd vast. In 1944 werd Cleveringa in het geheim benaderd door de regering in Londen. Men vroeg hem zitting te nemen in het College van Vertrouwensmannen. Dit was illegaal werk, maar Cleveringa stemde direct toe. Na de oorlog pleitte Cleveringa als één van de weinigen voor de teruggave van geroofd Joods bezit. Cleveringa ontving vele onderscheidingen, onder meer de Amerikaanse Medal of Freedom.

De familie Cleveringa heeft de band met Appingedam altijd gekoesterd. Daarom werd het Museum Stad Appingedam uitgekozen voor de schenking van voorwerpen van R.P. Cleveringa. De Universiteit Leiden organiseert jaarlijks een Cleveringadag.

De Cleveringadag in Appingedam is georganiseerd door de Historische Vereniging Amasius en de Stichting Activiteiten Stad Appingedam. 

12 november 2021Cleveringadag Appingedam

 Op vrijdag 12 november wordt in Appingedam de zeer bekende professor R.P. Cleveringa herdacht. Dit gebeurt op drie manieren:Om 15.30 uur wordt op het Cleveringaplein het beeld van prof. mr. R.P. Cleveringa officieel onthuld. De onthulling wordt verricht door prof. mr. C.J.J.M. Stolker uit Leiden. Prof. Stolker was tot voor kort rector-magnificus van de Universiteit Leiden.Het beeld is gemaakt door Elise d’Hont en werd vorig jaar reeds geplaatst.Om 20.00 uur wordt in de Nicolaïkerk een lezing over R.P. Cleveringa gegeven door prof. dr. C.J.M. Schuyt. Prof. Schuyt is de schrijver van de veelgeprezen biografie van Cleveringa. Dit werk verscheen in 2019 onder de titel Recht, onrecht en de vlam der gerechtigheid.

De onthulling en de lezing waren vorig jaar al gepland, maar vanwege de coronamaatregelen moesten beide worden afgelast. De onthulling is daarom nu extra feestelijk. De lezing is door prof. Schuyt nog geüpdatet en op onderdelen toegespitst op Appingedam. De toegang tot de lezing is gratis.

Bovendien wordt in de Nicolaïkerk een expositie gewijd aan R.P. Cleveringa. Deze expositie wordt ingericht door het Museum Stad Appingedam. Er zullen voorwerpen te zien zijn die aan R.P. Cleveringa hebben toebehoord, en die aan het Museum Stad Appingedam geschonken zijn door de familie Cleveringa. Bovendien zal het ándere beeld van Cleveringa te zien zijn, dat geleend wordt van het Rudolph Pabus Cleveringa Lyceum. De expositie is geopend van 14.00 tot 17.00 uur, en zal ook op zaterdag 13 en zondag 14 november toegankelijk zijn.

Rudolph Pabus Cleveringa (1894-1980) werd geboren te Appingedam. Zijn vader werkte er bij de rechtbank. De familie Cleveringa woonde al geruime tijd in Appingedam, waar verscheidene Cleveringa’s belangrijke functies vervulden, onder andere ook als huisarts.

R.P. Cleveringa studeerde rechten te Leiden, waar hij in 1926 benoemd werd tot hoogleraar in de rechtsgeleerdheid.Toen in het najaar van 1940 door de bezettende macht alle Joodse medewerkers van de Leidse universiteit werden geschorst, sprak Cleveringa op 26 november 1940 aldaar zijn beroemd geworden rede uit. Daarin verzette hij zich in krachtige bewoordingen tegen de anti-Joodse maatregelen. Deze lezing van R.P. Cleveringa werd uitgeroepen tot de belangrijkste lezing van de twintigste eeuw.

Cleveringa werd in de oorlog tweemaal gearresteerd en zat geruime tijd vast. In 1944 werd Cleveringa in het geheim benaderd door de regering in Londen. Men vroeg hem zitting te nemen in het College van Vertrouwensmannen. Dit was illegaal werk, maar Cleveringa stemde direct toe. Na de oorlog pleitte Cleveringa als één van de weinigen voor de teruggave van geroofd Joods bezit.

Cleveringa ontving vele onderscheidingen, onder meer de Amerikaanse Medal of Freedom.

De familie Cleveringa heeft de band met Appingedam altijd gekoesterd. Daarom werd hetMuseum Stad Appingedam uitgekozen voor de schenking van voorwerpen van R.P. Cleveringa. De Universiteit Leiden organiseert jaarlijks een Cleveringadag. Bij de Leidse universiteit is de naam Cleveringa aan iedereen bekend.

De Cleveringadag te Appingedam wordt georganiseerd door de Historische Vereniging Amasius en de Stichting Activiteiten Stad Appingedam. Het gemeentebestuur van Eemsdelta steunt dit initiatief van harte. Een aantal sponsoren maakte de organisatie mogelijk.

Alle betrokkenen zijn met name zeer verheugd over de komst van prof. Stolker, die acht jaar lang aan het hoofd stond van de Universiteit Leiden, en over de komst van prof. Schuyt, oud-lid van de Raad van State, die onmiddellijk bereid bleek in Appingedam een lezing te houden.Nadere informatie is te verkrijgen bij Hans Meijer, voorzitter van de Historische Vereniging Amasius, telefoon 06-10756552.